Nieuwsbrief 3 – Een portret van: Esther van de Pas
Esther van de Pas
Wie zijn toch eigenlijk al die kunstenaars die via SAM een atelier hebben? Wat doen ze, wat maken ze en wat drijft ze? In de serie Achter de deur van… belicht SAM de komende tijd een aantal van deze creatieve geesten.
Achter de deur van… Esther van de Pas (1981), theatervormgever
Tekst: Liselotte Spoormans
Een geweldig uitzicht over de Maas heeft ze. Esther heeft haar atelier op de 2e verdieping van het AINSI-gebouw, een ruime plek waar ze niet alleen werkt, maar ook een gezellige zithoek heeft ingericht. Ze is nu zes jaar bezig als theatervormgever en werkt meestal in Duitsland en dan het liefst in kinderproducties.
Wie ben je en wat doe je?
Ik ben in 2008 afgestudeerd als theatervormgever aan de kunstacademie in Maastricht. Ik heb twee diploma’s, decor en kostuum. De ene keer ligt decor me beter, de andere keer kostuum. Dat hangt van het project af. Het voordeel dat ik heb is dat ik beiden aan kan bieden, en zo dus meer mogelijkheden heb. Ik werk vooral in Duitsland, meestal teksttoneel en kinderproducties. Maar ook wel eens een opera. Ik moet zeggen dat mijn werk het beste tot zijn recht komt in kinderproducties. Daar beleef ik ook het meeste plezier aan. Kinderen vormen een heel dankbaar publiek.
De luxe van Duitsland
De werkruimte van Esther
Hoe ga je te werk?
Ik werk eigenlijk altijd in opdracht. De regisseur bepaalt het concept en is eindverantwoordelijk. Dus daar moet ik verantwoording aan af leggen. Meestal bepaal ik samen met de regisseur wat we gaan doen. Dan maak ik maquettes en tekeningen en die moeten dan weer goedgekeurd worden door de regisseur, maar ook door de technici. Die maken mijn model in schetsen in het groot na. Als dan blijkt dat het goed is, wordt mijn ontwerp gemaakt door de werkplaats van het theater. Ik ben dus echt vormgever en ontwerper, het maken doen anderen. Dat is ook het voordeel van in Duitsland werken. Daar is de luxe van werkplaatsen heel gewoon. In Nederland is dat niet. Dat betekent ook dat je op hoger niveau kunt werken en ontwerpen.
Wat is jouw achtergrond?
Ik wist al op vrij jonge leeftijd dat ik iets met kunsten wilde gaan doen. Eerst heb ik de vooropleiding van de kunstacademie gedaan. Toen ben ik, mede op aandringen van mijn ouders, de docentenopleiding in Arnhem gaan doen. Dat heb ik 4 jaar gedaan en mijn eerstegraads diploma gehaald. Ik wist toen al, dit gaat het niet worden, in ieder geval niet fulltime. Op een gegeven moment was ik bezig met een project met verschillende docenten. Vanuit drama, vanuit dans, kortom met verschillende disciplines. En toen kwam ik er eigenlijk achter wat ik wilde. Namelijk het werken in teamverband, en samen iets opbouwen. Ieder vanuit zijn eigen kracht. Dat heb ik ook nodig, de onderlinge communicatie van een team. Ik ben geen autonoom kunstenaar. Ik heb een kader nodig, en het liefst zoek ik ook de samenwerking met anderen op. Toen heb ik besloten om nog 3 jaar decor en kostuum te doen in Maastricht.
Leegstaande gebouwen
Voorstelling Duimelijntje in Schauspielhaus te Bochum
Wat is je favoriete kunstwerk?
Theatergroep Punch Drunk is me altijd bijgebleven. Ik heb een paar maanden in Londen gestudeerd en daar heb ik de voorstelling Faust gezien. Dat was waanzinnig. In een gigantisch pakhuis van vier verdiepingen liep het publiek door een compleet nieuw gecreëerde wereld. Filmisch vormgegeven, alsof je door een game liep. Er was geen tekst, in het gebouw kwam je dansers tegen die een bepaalde scene speelden. Een soort interactieve voorstelling, geweldig.
Wat inspireert je?
Gebouwen, materialen en beeldende kunst. Maar vooral leegstaande gebouwen. Die hebben een verhaal, daar kun je iets mee.
Voorstelling Duimelijntje in Schauspielhaus te Bochum
Waar ben je nu mee bezig?
Ik ben nu bezig met een kindervoorstelling van het Schauspielhaus in Bochum (Duitsland) voor kinderen vanaf 10 jaar. Het gaat over plastic afval in de oceaan. Dat stuk is nog in ontwikkeling, het is nog vrij open. Naast het bouwen van maquettes doe ik ook veel materiaalonderzoek. In dit geval dus naar plastic. Ik moet bijvoorbeeld ook rekening houden met brandgevaar.
Tijd en geld
Mobiele keuken – Community Art project: Soapera in opdracht van SoAP
Wat is je droomproject?
Ik zou heel graag nog een keer zoiets doen als wat ik net zei over Punch Drunk. Een project in een groot leegstaand gebouw waar een bepaalde sfeer, een bepaalde geschiedenis hangt. En dan met anderen een productie maken. Zonder tekst. En het liefst met heel veel geld en tijd haha.
Wat is je meest belangrijke gereedschap, waar kun je echt niet zonder?
Mijn schaalliniaal. Ik werk heel graag met maquettes. Dat werkt voor mij gewoon heel goed omdat ik dan heel geconcentreerd op microniveau aan het werk ben. Dat leidt bij mij tot inspiratie, dan vallen dingen op zijn plek.
Wat is het beste advies dat je ooit gekregen hebt?
De werkplaats assistent van de academie in Maastricht, Frank, zei ooit: “jullie denken allemaal dat de eerste keer dat je iets maakt, de allereerste keer dat je iets doet, dat het dan ook gelijk perfect wordt. Maar dat kan helemaal niet!”. En dat is me heel erg bij gebleven. Dingen kunnen mislukken. Mogen mislukken. Het kan fout gaan. Jammer, maar dan begin je gewoon weer opnieuw. Daar leer je juist van en voor de volgende keer weet je hoe het anders moet.
Lege eettafel
De mobiele keuken in de AINSI
Tot slot, wat betekent SAM voor jou?
Een fijne plek op een fijne locatie waar ik me helemaal thuis voel en mijn eigen wereld heb kunnen creëren. Daar heb ik lang naar moeten zoeken, dat kwam ook omdat ik nogal zo mijn wensen had. Ik ben iemand die graag verzamelt, een beetje een makke. Ik heb dus best veel ruimte nodig, en hier kan ik helemaal doen wat ik wil! En dat betekent ook dat ik nu thuis een eettafel heb waar je ook gewoon aan kunt eten.