Een portret van: Beeldend kunstenaar Titia Eggen
Publicatie ‘Cirkel’, waar op 36 pagina’s een fragment van een cirkel is getekend
Wie zijn toch eigenlijk al die kunstenaars die via SAM een atelier hebben? Wat doen ze, wat maken ze en wat drijft ze? In de serie Achter de deur van… belicht SAM de komende tijd een aantal van deze creatieve geesten.
Achter de deur van… Titia Eggen (1954) – Beeldend kunstenaar
Tekst en foto’s: Rick van der Linden
In een voormalig klaslokaal aan het Sint Theresiaplein in Maastricht bevindt zich het atelier van Titia Eggen. De grote ramen bieden uitzicht op robuuste bomen en een imposante kerk. Een duidelijk contrast met de kwetsbare en lichte materialen waarmee Titia werkt. Die keuze is bewust, want ze wil zo min mogelijk door ballast belemmerd worden.
Wie ben je en wat doe je?
Ik ben Titia en ik ben autonoom beeldend kunstenaar. Maar nog meer voel ik me reiziger en onderzoeker. Ik werk vanuit nieuwsgierigheid en voor mij is het proces voor een deel belangrijker dan het resultaat. In mijn werk zoek ik voortdurend naar abstractie. Ik werk bijvoorbeeld met woorden die betrekking hebben op een plek, maar niet te specifiek een locatie aanduiden, zoals ‘binnendoor’, ‘voorbij’, ‘achterlangs’ en ‘buitenom’. De toeschouwer mag zelf zijn verhaal bij mijn werk formuleren. Ik voel niet de behoefte om mijn primaire emoties te uiten in mijn werk, want mijn persoonlijke verhaal is niet belangrijk, wel wat ik er mee doe.
Ballast
Meridiaan
Hoe ga je te werk?
Meestal begin ik vanuit een universeel grondthema: de plek waar je voeten staan, zowel fysiek als mentaal. Fysiek kun je je op een locatie bevinden, maar qua gedachten ben je vaak in andere gebieden. Die wisselwerking fascineert me.
Ik maak vloerbeelden over de plek waar ik ben en denkbeelden over mentale plekken. Mijn werk is luchtig, makkelijk mee te nemen. Het moet in een rugzak passen en als dat niet kan, dan moet het weinig wegen. Dat vind ik belangrijk, want het tijdelijke karakter ervan wil ik versterken en het mag geen ballast zijn.
Wat is jouw achtergrond?
Ik ben in Ulestraten in Zuid-Limburg geboren. Mijn ouders hebben elkaar in Amsterdam ontmoet en zijn later naar het zuiden verhuisd. Mijn moeder had een muzikale achtergrond en mijn vader was kunstenaar. Ik heb op de Kunstacademie in Maastricht gestudeerd en ben al 36 jaar beeldend kunstenaar. Van kinds af aan heb ik gezien en geleerd hoe je met onregelmatige inkomsten van een kunstenaarspraktijk kunt leven en welke houding nodig is om dat vol te houden.
Hier en nu
Archief van propjes
Heb je een favoriet kunstwerk of een favoriete kunstenaar?
Wolfgang Laib vind ik erg goed. Laib is een kunstenaar die werkt met natuurlijke materialen als stuifmeel en rijst. Hij maakt ruimtelijke installaties die vaak tijdelijk zijn en volgens een meditatief proces tot stand komen. Het bijzondere aan zijn werk is dat je uiteindelijk niet meer ziet dat je naar stuifmeel, rijst of melk kijkt. Hij weet er iets anders van te maken.
Wat inspireert je?
Inspiratie haal ik uit het hier en nu. In mijn werk ben ik niet bezig met de toekomst of het verleden. Waar je als mens bent is een gelaagd gegeven en ik probeer hier grip op te krijgen, telkens opnieuw in verschillende vormen. Heel elementair, wetende dat ik enkel facetten ervan kan aanraken. Alleen in het nu kan ik handelen, beleven, keuzes maken. Niet gisteren, niet morgen, maar vandaag. Die aandacht en focus wil ik ook in mijn werk leggen.
Waar ben je nu mee bezig?
Als ik terugkijk op mijn werk ben ik eigenlijk voortdurend met hetzelfde bezig. Het gaat over waar je bent, maar iedere keer met een andere benadering of gericht op een ander facet. Vloerbeelden over plekken waar je letterlijk staat, hoeveel ruimte je inneemt en nodig hebt. Fictieve reisnotities over plekken waar je kunt zijn in gedachten en die een abstracte beweging aangeven. De lengte- en breedtegraden die aangeven waar we zijn en die we veelvuldig gebruiken, maar niet letterlijk kunnen zien.
Het meeste werk bestaat uit papier, het materiaal waar ik het liefst mee werk, omdat het vergankelijk is en het tijdelijke en vluchtige van het moment accentueert, als een krabbel.
Onthechten
Collage
Wat is je droomproject?
Ik heb geen concreet droomproject, maar wel een manier van werken – zoveel mogelijk nomadisch te werk gaan. Ik blijf proberen om nog lichter te werken. De materialen die ik gebruik zijn al luchtig, maar ik zou dit nog verder door kunnen voeren. Het idee van onthechten spreekt me erg aan, de mogelijkheid om elk moment mijn spullen te pakken en te kunnen vertrekken. Hoewel ik materiaalgevoelig ben, ben ik niet gehecht aan materialen. Ik zou makkelijk afstand kunnen doen van de spullen om me heen.
Wat is je meest belangrijke gereedschap, waar kun je echt niet zonder?
Mijn relativerings- en uithoudingsvermogen. Ik kan mijn werk goed relativeren. Ik realiseer me dat het voor mij belangrijk is, maar misschien niet voor de wereld. Dat besef geeft me vrijheid. Uithoudingsvermogen omdat ik weet dat er ondanks tegenslagen altijd nieuwe mogelijkheden komen om verder te kunnen.
Binnenstructuur
Vloerbeeld, 2014 (Foto: Titia Eggen)
Wat is het beste advies dat je ooit gekregen hebt?
Op de Kunstacademie was er een docent die zei ‘Probeer je binnenstructuur te ontdekken. Wie ben je? Wat vindt je prettig?’ En mijn vader zei ooit ‘Blijf trouw aan wat je voelt en wat je moet doen’. Beide komen op hetzelfde neer: zorg dat je niet losgeslagen raakt van je eigen oorsprong. Zo probeer ik te leven.
Tot slot, wat betekent SAM voor jou?
Een atelier is ontzettend belangrijk voor mij. Ik heb altijd gezien hoe hard er geknokt werd om ateliers in de stad te realiseren. In mijn atelier word ik niet afgeleid door huiselijke dingen, het is de plek waar ik kan zoeken. De ruimte is hoog en het licht is mooi. Het contact met andere huurders in het gebouw is goed. En waar kan helpen we elkaar.
Kijk voor meer informatie over Titia Eggen op www.titiaeggen.nl